เข้าระบบ

ชื่อผู้ใช้

รหัสผ่าน

  ล ง ท ะ เ บี ย น  

Lannamagazine

Lannamagazine的บล๊อก

Lannamagazine的主頁 | ดูทั้งหมด

เทศกาลผ้าทอ ผ้าซิ้นตีนจก แม่แจ่ม 2555

2012-01-05 15:59
 
 

ขอบคุณภาพจาก  http://www.chiangmai-thailand.net/handicraft/mae-jam.html
เทศกาลผ้าทอ "ผ้าซิ้นตีนจก" ครั้งที่19 
งานประจำปีของชาวอำเภอแม่แจ่ม
ระหว่างวันที่ 3 ถึง 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2555

กิจกรรมที่น่าสนใจ

- ประกวดผ้าตีนจก
- ประกวดผ้าทอพื้นเมือง
- สาธิตการผลิตผ้าทอตีนจก 
- สาธิตการผลิตผ้าพื้นเมือง, ผ้าชาวเขา
- การแสดงวิถีชีวิตวัฒนธรรมชนเผ่า
- การแข่งขันบอกไฟขึ้น
- การล่องแพแม่น้ำแจ่ม
- ประกวดธิดาผ้าตีนจก
- ขบวนแห่ที่ประดับด้วยผ้าตีนจก



ความเป็นมาและความรู้

เกี่ยวกับงานมหกรรมผ้าตีนจก อำเภอแม่แจ่ม เชียงใหม่
ขอบคุณข้อมูลจาก http://fm100cmu.com/blogs/2010/10/18/meajam

สุดสัปดาห์แรกของเดือนกุมภาพันธ์เป็น ช่วงเวลาที่การท่องเที่ยวจังหวัดเชียงใหม่เบ่งบานสุดขีด 
มีการจัดงานพร้อมๆกันหลายๆงาน แต่งานหนึ่งที่แม้จะอยู่ห่างไกล แต่กลับเป็นที่สนใจของนักท่องเที่ยว
ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ด้วยความเป็นเอกลักษณ์ของลวดลายแห่งศิลปวัฒนธรรมโบราณ
ที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ เพราะที่แห่งนั้นคือ ดินแดนแห่งผ้าทอลายตีนจกอันเลื่องชื่อ 
ณ อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่นั่นเอง 

ผ้าตีนจกแม่แจ่ม เป็นผ้าที่ชาวไทยยวนทอขึ้นมาเพื่อใช้นุ่งในโอกาสพิเศษนอกเหนือจากผ้าซิ่น
ที่ชาวบ้านใช้นุ่งในชีวิตประจำวัน โอกาสเหล่านั้นได้แก่การไปทำบุญที่วัด งานประเพณีต่างๆ ของชุมชน
และวันสำคัญของครอบครัว เป็นต้น โดยที่สภาพหมู่บ้านของ แม่แจ่มมีกลุ่มช่างทอผ้าที่เข้มแข็งทำการทอผ้า
สืบต่อกันมามีจำนวนมากพอสมควร เช่น ที่บ้านท้องฝาย บ้านทัพ บ้านไร่ เกือบทุกบ้าน จะมีเครื่องมือทอผ้า 
คือ หูกอยู่ใต้ถุนบ้าน และผลงานของผ้าตีนจกที่ทอออกมาก็มีความงดงามด้วยลวดลายและสีสันไม่ซ้ำใคร
โดยที่มีลายใช้ประจำอยู่หลายลาย และมีลายประยุกต์หรือยืมมาจากที่อื่นบ้าง ซึ่งเป็นธรรมดาของ
การถ่ายเทรูปแบบกันและกันบ้าง ตามสมัยนิยม ทั้งราคาที่เสนอขายก็มีความเหมาะสมต่อการซื้อไปใช้ 
หรือฝากให้ญาติพี่น้อง จึงเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวที่ไปเยือน แม่แจ่มอยู่เสมอมา

อำเภอแม่แจ่มถือได้ว่าเป็นชุมชนหนึ่งที่มีการทอผ้าซิ่น ตีนจกกันมากที่สุด ผ้าทอของแม่แจ่มมีเอกลักษณ์
ในการทอหรือจกในลักษณะการคว่ำลาย ทำให้ลวดลายที่ได้สวยงาม ปราณีตเฉพาะแบบไม่เหมือนใคร 
ผ้าซิ่นตีนจกแม่แจ่มยังถือเป็นศิลปหัตถกรรมท้องถิ่นล้านนาที่สืบทอดเป็นมรดก ทางวิถีชีวิตและวัฒนธรรม
การทอผ้าตีนจกถือได้ว่าเป็นวิถีชีวิตของผู้คนที่นั่นอย่างชัดเจนที่สุด นับตั้งแต่ที่ผู้หญิงแม่แจ่มเริ่มเรียนรู้
วิธีการทอผ้าในวัยสาว จนกระทั่งถึงวัยแก่ชีวิตของพวกเขาก็ยังมีการทอผ้าอยู่เสมอ ที่เห็นได้ชัดเมื่อ
เวลามีงานบุญสำคัญต่าง ๆ ชาวแม่แจ่มก็จะนำผ้าตีนจกที่ทอเก็บไว้ออกมานุ่งกัน ผ้าตีนจกถือได้ว่าเป็น
ของสำคัญที่ลูกสะใภ้นำไปไหว้แม่สามีตอนแต่งงาน นอกจากนั้นผ้าตีนจกยังเกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิต
ของผู้หญิงชาวแม่แจ่ม ตั้งแต่เกิดจนตาย 

(สัมภาษณ์นายอำเภอแม่แจ่มคุณวิจิตร หลังสัน)
อ้างอิง  http://th-th.connect.facebook.com/events/152799638159330/




ผ้าซิ่นตีนจก อำเภอแม่แจ่ม
http://www.chiangmai-thailand.net/handicraft/teen_jok_mae-jam.html

ผ้าซิ่นตีนจกแม่แจ่ม มหัศจรรย์แห่งผ้าทอบนแผ่นดินล้านนา เมืองแจ๋ม ในอดีต หรือ อำเภอแม่แจ่ม ในปัจจุบัน 
ถือได้ว่าเป็นชุมชนหนึ่งที่มีการทอผ้าซิ่นตีนจกกันมากที่สุด 
ผ้าทอของแม่แจ่มมีเอกลักษณ์ในการทอหรือจกในลักษณะการคว่ำลาย 
ทำให้ลวดลายที่ได้สวยงาม ปราณีต เฉพาะแบบไม่เหมือนใคร 
ผ้าซิ่นตีนจกแม่แจ่มยังถือเป็นศิลปหัตถกรรมท้องถิ่นล้านนา ที่สืบทอดเป็นมรดกทางวิถีชีวิตและวัฒนธรรม 

การทอผ้าตีนจกถือได้ว่าเป็นวิถีชีวิตของผู้คนที่นั่นอย่างชัดเจนที่สุด 
นับตั้งแต่ที่แม่ญิงแม่แจ่มเริ่มเรียนรู้วิธีการทอผ้าในวัยสาวจนกระทั่งถึงบั้นปลายของชีวิต 
พวกเธอก็ยังทอผ้าอยู่เสมอที่เห็นได้ชัดเมื่อเวลามีงานบุญสำคัญต่างๆ
แม่ญิงชาวแม่แจ่มก็จะนำผ้าตีนจกมานุ่งกัน ผ้าซิ่นตีนจกเป็นมรดกจากบรรพบุรุษมาแต่โบราณกาล
อันเกิดจากการประดิษฐ์คิดค้น และสร้างลวดลายขึ้นบนผืนผ้าด้วยการจก 
คือ การสอดหรือควักเส้นฝ้ายสีต่าง ๆ ที่พุงสลับกันเพื่อให้เกิดเป็นรูปและลวดลายต่าง ๆ ขึ้นมา 
โดยใช้ขนเม่น โลหะ หรือ ไม้ปลายแหลมเป็นเครื่องมือ 

ซิ่นตีนจกนับเป็นงานทอผ้าที่มีกรรมวิธีการผลิตอันยาวนานมีสีสันและลวดลายที่วิจิตรงดงาม
เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ซึ่งแสดงออกถึงความเพียรพยายาม 
ความละเอียดประณีต ในจิตใจของผู้ถักทอ จากสภาพสังคมที่สงบสุข ธรรมชาติที่งดงาม
หล่อหลอมและสร้างสรรค์งานหัตถกรรมที่ทรงคุณค่านี้มาช้านานแล้ว 

การทอผ้าซิ่นตีนจกของชาวแม่แจ่มผูกพันลวดลายต่างๆ ไว้กับพระพุทธศาสนา 
ในขณะที่แม่ญิงชาวแม่แจ่มนั่งฟังธรรมอยู่บนวิหารหลวงนั้น ลวดลายจกต่างๆก็ถูกรังสรรค์ขึ้น
ไม่ว่าจะเป็น 

๑. ลายนกนอนกุม
๒. ลายนาคกุม 
๓. ลายหงส์ดำขันเชียงแสน 
๔. ลายหละกอนหลวง 
๕. ลายหละกอนหลาง 
๖. ลายหละกอนน้อย 
๗. ลายหงส์บี้ 
๘. ลายหงส์ปล่อย 
๙. ลายหงส์ดำขันหละกอน 
๑๐. ลายนกกุม 
๑๑. ลายขันสามแอว 
๑๒. ลายโกมรูปนก 
๑๓. ลายขันแอวอ 
๑๔. ลายขันเสี้ยนสำ 
๑๕. ลายฟันปลาในนกนอน

ในสมัยที่ราชวงศ์เชียงใหม่ยังไม่ล่มสลาย ซิ่นตีนจกดิ้นเงินดิ้นทอง 
ถูกถักทอส่งเป็นเครื่องบรรณาการสู่ราชสำนัก 
ซิ่นตีนจกดิ้นเงินดิ้นทอง ผู้ที่นุ่งได้ต้องเป็นเจ้านายเชื้อพระวงศ์ของพระเจ้าเชียงใหม่ 
ส่วนชาวบ้านทั่วไปนุ่งได้เฉพาะผ้าซิ่นตีนจก ที่ทอด้วยฝ้ายเท่านั้น 
ซิ่นตีนจกแม่แจ่ม มีบทบาทเกี่ยวข้องกับชีวิตของแม่ญิงแม่แจ่มทุกคนตั้งแต่เกิดจนกระทั่งละสังขารจากโลกนี้ไป
แม่ญิงแม่แจ่มทุกคนต้องมีซิ่นตีนจกอย่างน้อยคนละ ๑ ผืน 
เพื่อใช้นุ่งไปทำบุญและร่วมงานเทศกาลสำคัญต่าง ๆ 
และเนื่องจากขั้นตอนในการทอซิ่นตีนจกแต่ละผืนต้องใช้เวลาที่ยาวนาน 
ผู้เป็นเจ้าของจึงทะนุถนอมเอาใจใส่ในการดูแลและเก็บรักษาค่อนข้างมาก
เพื่อที่จะได้แบ่งให้ลูกหลานเอาไว้ใช้ต่อไป รวมทั้งนำไปถวายทานแก่พระภิกษุสงฆ์ 
เมื่อตนเองได้ละจากโลกนี้ไปแล้ว ซึ่งบุญกุศลเหล่านี้จะส่งผลให้ผู้ตาย 
จะได้มีซิ่นตีนจกใส่ในอีกโลกหนึ่งด้วย
ในวาระสุดท้ายของชีวิตของแม่ญิงชาวแม่แจ่มจะต้องมีผ้าซิ่นตีนจกหนึ่งผืนใส่ยามละสังขาร 
และเผาไปพร้อมกับเจ้าของ เพื่อจะได้ใส่ไปกราบไว้พระเกตุแก้วจุฬามณีบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ 
ประเพณีความเชื่อเช่นนี้ชาวแม่แจ่มยังคงยึดถือปฏิบัติกันมาจนถึงทุกวันนี้

อ้างอิง http://www.chiangmai-thailand.net/handicraft/teen_jok_mae-jam.html





แชร์ 28055 ดู | 1 ความเห็น

Footprints

ความเห็น

  • thejeekung
    เทศกาลมหกรรมผ้าตีนจกแม่แจ่ม
    เชิญร่วมงานเทศกาลมหกรรมผ้าตีนจกครั้งที่ 19 วันที่ 3 - 5 กุมภาพันธ์ 2555 ณ บริเวณที่ว่าการอำเภอแม่แจ่ม ภาคกลางวันเริ่มเวลา 09.00 น.
    ภาคกลางคืนเริ่มเวลา 19.00 น.มีกิจกรรมต่างๆมากมายเช่น
    งานมหกรรมผ้าตีนจกอำเภอแม่แจ่ม เป็นงานที่ชาวอำเภอแม่แจ่มได้ร่วมกันจัดขึ้นทุกปี มีกิจกรรมที่น่าสนใจ คือ
    1. มีการจัดแสดงภูมิปัญญาของชาวอำเภอแม่แจ่ม ได้แก่
    - การทอผ้าตีนจกซึ่งมีลวดลายงดงามและเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของอำเภอแม่แจ่ม
    - ผลิตภัณฑ์จากชาวไทยภูเขาเผ่าต่างๆ ได้แก่ เผ่ากะเหรี่ยง ละว้า ม้ง ลีซอ
    - กระบวนการการผลิตผ้าฝ้ายด้วยมือซึ่งเป็นวิธีการที่สืบทอดมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ
    2. การประกวดลวดลายของผ้าตีนจก
    3. การประกวดนางงามผ้าตีนจก และธิดาชาวเขา
    4. การประกวดขบวนผ้าตีนจก ซึ่งประดับด้วยผ้าตีนจก
    5. การแข่งขันกีฬาพื้นบ้าน
    6. การออกร้านจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์
    จากผ้าตีนจกและผลิตภัณฑ์จากชาวเขาเผ่าต่างๆ
    7. การแสดงบนเวที เช่น ดนตรีพื้นเมือง ซอ การฟ้อนรำของชาวเขาเผ่าต่างๆ
    อย่าลืม พบกันที่ ณ ที่ว่าการอำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่นะครับ
    รายละเอียดเพิ่มเติมhttp://www.facebook.com/events/152799638159330/