ตำนานวังบัวบาน ความเป็นมาของวังบัวบาน
2012-04-01 22:39 |
วังบัวบาน
เป็นชื่อวังน้ำที่อยู่เบื้องล่างชะง่อนผาสูงบริเวณเหนือน้ำตกห้วยแก้วที่เรืองนามในอดีต ถ้าใครไปนมัสการ
อนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย พระนักบุญแห่งล้านนา ผู้นำชาวพุทธทั้งที่ใกล้และไกลสร้างทางขึ้นดอยสุเทพเมื่อ
พุทธศักราช ๒๔๗๘ จะพบทางแยกจากอนุสาวรีย์ไปทางด้านซ้าย หากเดินตามไปเรื่อยๆ ราวร้อยเมตรเศษๆ
จะพบน้ำตกห้วยแก้วซึ่งครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีน้ำตกใสไหลเย็นตลอดแล้งตลอดพรรษา แล้วเดินเลยขึ้นไป
อีกนิดก็จะพบวังบัวบาน สถานที่นี้อยู่ตีนดอยสุเทพ ตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่
วังน้ำนี้เดิมเรียกกันว่า ?วังกูลา? ?วังกุลา? มีเรื่องเล่ามาก่อนว่ามี ?กูลวา? ซึ่งหมายถึงแขกคนหนึ่งพลัดตกลงไป
ตายในวังน้ำแห่งนี้ คำว่า ?กูลวา-กุลา? ใบภาษาล้านนาหมายถึงชนชาติแขกหรือฝรั่ง วังน้ำที่เกิดเหตุจึงได้ชื่อดังกล่าว
ต่อมามีหญิงสาวชื่อ ?บัวบาน? ตกลงไปตายในวังน้ำนี้อีก จึงเปลี่ยนมาเรียกว่า ?วังบัวบาน? (บุญช่วย ศรีสวัสดิ์
นักเขียนสารคดีเชิงบันทึกเหตุการณ์กล่าวไว้เมื่อ ๒๔๘๗) เรื่องราวการตายของบัวบานนั้น มีการโจษขานกันอยู่
สองกระแส บ้างเชื่อว่าเป็นการฆ่าตัวตาย บ้างก็ว่าเป็นเพราะหญิงดังกล่าวพลัดตกโดยอุบัติเหตุทั้งนี้ก็มีสาเหตุ
มาจากเรื่องชู้สาว
จากการให้สัมภาษณ์ของนายศิริพงษ์ ศรีโกศัย (นักจัดรายการวิทยุชื่อที่ใช้นามแฝงว่า ?ย่าบุญ?)
เมื่อ ๑๑ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๔๐ เล่าว่า ที่ตั้งบ้านของบัวบาน ปัจจุบันอยู่ฟากถนนตรงกันข้ามกับอาคารอำนวยการ
หลังเก่าของโรงเรียนปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่ เธอมีอาชีพเป็นครูสอนที่โรงเรียนดาราวิทยาลัย
โรงเรียนซินเซิง โรงเรียนฮั่วเคี้ยว และโรงเรียนฮั่วเอง ครูบัวบานมีคนรักเป็นนายทหารรักษาพระองค์
ต่อมาถูกทหารดังกล่าวสลัดรัก บัวบานจึงเสียใจมาก และได้ตัดสินใจฆ่าตัวตายโดยโดดลงไปในวังน้ำแห่งนั้น
ส่วนเจ้าบุญศรี ณ เชียงใหม่ ให้สัมภาษณ์เมื่อ ๑๓ ตุลาคม ๒๕๔๑ ว่าครูบัวบานมีสถานที่อยู่ ตรงกันกับที่กล่าวมาแล้ว
และให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ครูบัวบานเป็นสตรีที่มีรูปสวยจนเป็นที่เล่าลือกันทั่วไป ในช่วงที่เกิดเหตุนั้นอยู่ในช่วง
ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง (พ.ศ.๒๔๘๒-๒๔๘๘) ครูบัวบานคนสวยเป็นครูที่อยู่โรงเรียนวัดฟ้าฮ่าม อำเภอเมือง
จังหวัดเชียงใหม่ ครั้งนั้นได้มีทหารราบจากกรุงเทพมหานคร ขึ้นมาตั้งอยู่ที่วัดฟ้าฮ่ามด้วย นายร้อยตรีหนุ่มรูปหล่อ
ในกองทหารนั้น ได้พบกับครูบัวบานคนสวยบ่อยครั้งเข้า ก็สนิทสนมและกลายเป็นคู่รัก ถึงขั้นได้เสียกัน
ต่อมานายร้อยตรีผู้นั้นกลับลงไปกรุงเทพฯ ตามคำสั่ง พร้อมกับให้คำมั่นคำสัญญาว่าจะขึ้นมาแต่งงานกับครูบัวบาน
คนสวย แต่คำสัญญานั้นลงท้ายกลายเป็นคำลวง เพราะนายร้อยตรีหนุ่มนั้นมีภรรยาอยู่แล้ว ครูบัวบานรออยู่นาน
จนผิดสังเกต และเห็นว่าครรภ์โตมากขึ้น เมื่อแน่ใจว่าตนถูกหลอกแน่แล้ว จึงตัดสินใจไปกระโดดน้ำตายที่วังน้ำดังกล่าว
ในบทดังกล่าว ชื่อ ?วังบัวบาน? ของสมาน ไชยวัณณ์ ตีพิมพ์ในวารสาร ?คนเมือง ฉบับดำหัว? ต้อนรับสงกรานต์ ๒๕๑๑
กล่าวว่า ครูบัวบานตายเพราะอุบัติเหตุ โดยอ้างเอาคำสารภาพก่อนตายของอดีตครูประชาบาลคนหนึ่ง ซึ่งเป็น
คนรักของครูบัวบาน ผู้เขียนบทความกล่าวว่า ตนรู้จักกับครูบัวบานเป็นอย่างดี และตนมีอายุอ่อนกว่าครูบัวบาน ๘ ? ๙ ปี
ครูบัวบานเป็นสมาชิกของตระกูลและครอบครัวของผู้มีชื่อเสียงฐานะดี จบการศึกษาจากโรงเรียนฝรั่งที่มีชื่อใน
เชียงใหม่และได้เป็นครูสอนที่โรงเรียนนั้น ครูบัวบานมีความสัมพันธ์ฉันคนรักกับครูประชาบาลคนหนึ่ง
ผู้เขียนบทความเล่าว่าในขณะที่อดีตครูประชาบาลคนรักเก่าของครูป่วยหนักอยู่ในบ้านกลางเมืองเชียงใหม่
วันหนึ่งได้ออกปากเล่าแก่ภรรยาบุตรและญาติสนิทว่า ตนมีความสัมพันธ์ฉันชู้สาวกับครูบัวบาน ทั้งๆ ที่ตนก็มี
ภรรยาอยู่แล้ว เมื่อครูบัวบานตั้งท้องแล้ว ก็ได้นัดครูประชาบาลคนรัก ไปตกลงกันในที่ปลอดคนแห่งหนึ่งบนห้วยแก้ว
ครูบัวบานขอให้จัดการแต่งงานเสีย เพื่อมิให้เป็นที่ละอายแก่ชาวบ้าน และเพื่อเห็นแก่ทารกในครรภ์ หลังจากที่
ต่างก็ให้เหตุผลแก่กันและกันเป็นเวลานาน ครูประชาบาลก็สรุปว่า ตนยังไม่อาจด่วนทำอะไรได้เพราะมีลูกเมียอยู่แล้ว
ครูบัวบานไม่อาจทนฟังต่อไปได้จึงผละจาก แล้ววิ่งหนีไปโดยไม่ใส่ใจระมัดระวังเส้นทาง และได้พลาดตกจาก
หน้าผาอันสูงชันลงสู่ ?วังกุลา? และเสียชีวิตโดยไม่อาจช่วยได้ทัน ครูประชาบาลคนนั้นเสียใจเป็นที่สุด
แต่ด้วยความตกใจและกลัวโทษจึงแอบซ่อนตัวกลับลงมาจากห้วยแก้ว และไม่ยอมปริปากให้ผู้ใดได้ล่วงรู้
เมื่อมีคนไปพบศพครูบัวบานแล้ว เรื่องหญิงงามที่ตายในวังน้ำ ก็ได้กลายเป็นหัวข้อที่กล่าวขานกันทั่วเมือง
ผู้เขียนบทความกล่าวว่าด้วยผลกรรมที่ทำให้ครูบัวบานต้องตายนั้น ครั้งหนึ่งได้เกิดพายุใหญ่ในเมืองเชียงใหม่
แรงพายุได้โหมกระหน่ำ ทำให้มะพร้าวต้นหนึ่งล้มฟาดลงมาทับหลังของครูประชาบาลผู้นั้น จนหลังหักและ
กลายเป็นอัมพาต เขาจึงได้ลาออกจากราชการมาอยู่กับครอบครัว และยังชีพอยู่ได้ด้วยเงินบำนาญ เมื่อล้มป่วยหนัก
และก่อนสิ้นใจจึงได้สารภาพเรื่องของตนกับครูบัวบานให้ผู้อื่นรู้พร้อมกับย้ำว่า ครูบัวบานตายเพราะอุบัติเหตุ
มิได้ตั้งใจจะฆ่าตัวตาย
จากการศึกษาของ สุธาทิพย์ สว่างผล ในวิทยานิพนธ์ปริญญาโท สาขาภาษาและวรรณกรรมล้านนา
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พ.ศ. ๒๕๓๑ กล่าวว่า ในหนังสือนิทานพื้นบ้านไทยของวสันต์ ปัณฑวงศ์ พ.ศ. ๒๕๒๒
กล่าวถึงเรื่องของครูบัวบานในแง่ที่แผกออกไป โดยกล่าวว่า มีปลัดอำเภอหนุ่มรักกับลูกสาวคหบดีชื่อบัวบาน
และได้หมั้นหมายกันไว้ โดยที่ไม่มีผู้ใดขัดขวาง แต่อุปสรรคที่เกิดขึ้นนั้นเป็นเพราะปลัดอำเภอเป็นทาสการพนัน
ทุกชนิด ทำให้เกิดหนี้สินจนต้องยักยอกเงินราชการไปใช้หนี้ และเล่นการพนันด้วย ต่อมาได้ขอเงินจากบัวบาน
ว่าจะไปใช้หนี้ราชการ แต่กลับนำไปเล่นการพนันอีกจนหมด ถัดนั้นปลัดอำเภอหนุ่มได้นัดบัวบานไปสารภาพผิด
ที่หน้าผา แต่ทั้งคู่กลับทะเลาะกันอย่างรุนแรง จนสาวบัวบานทนไม่ได้จึงกระโดดหน้าผาตาย
และเรื่องครูบัวบานนี้ สุธาทิพย์ สว่างผล ได้ไปสัมภาษณ์คนที่สนิทกับครอบครัวของครูบัวบานคนหนึ่งชื่อนางอรุณ
หมู่ละสุคนธ์ อยู่บ้านเลขที่ ๑๓๐ ถนนแก้วนวรัฐ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ ๒๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๑
ซึ่งได้ความว่าบัวบานและหนุ่มชาวภาคกลาง ได้รักกันโดยไม่มีผู้ใดขัดขวาง และบัวบานได้ตายเพียงผู้เดียว
เมื่อบัวบานตายแล้วชายหนุ่มก็หายหน้าไป ญาติของบัวบานต่างคิดว่าเป็นการฆาตกรรม แต่ผู้เล่าเห็นว่าน่าจะ
เป็นอุบัติเหตุ หรือบัวบานอาจจะกระโดดหน้าผาฆ่าตัวตายก็ได้
อย่างไรก็ตาม แม้จะมีกระแสที่เกี่ยวกับการตายของบัวบานอยู่หลากหลาย ความจริงจะเป็นเช่นไร ก็ยากที่จะ
สาวลึกลงไปได้อีก เพราะเหตุการณ์มันเกิดขึ้นนานมาแล้ว แต่ที่แน่นอนคือความเข้าใจของคนโดยทั่วไป มัก
สรุปลงตรงกันเป็นเสียงเดียวว่า บัวบานสาวเหนือถูกหลอกด้วยคำหวานหู จากหนุ่มคนใต้ จนเสียใจกระโดดผาตาย
กลายเป็นตำนานรักและอุทาหรณ์สอนใจเอื้องเหนือทั้งหลาย ทำนองเดียวกันกับเรื่องราวของสาวเครือฟ้า
(ละครที่ปรับปรุงจากเรื่อง ?มาดามบัตเตอร์ฟลาย? ซึ่งใครต่อใครคิดว่าเป็นเรื่องจริง) โดยปริยาย
หมายเหตุ: บทความนี้เคยตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสาร ?ปัญญา?
วารสารทางวิชาการ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตล้านนา เชียงใหม่
ฉบับที่ ๓๒ เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๔๒.
สนั่น ธรรมธิ
สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ที่มา จากมรดก ล้านนา หนังสือพิมพ์ไทยนิวส์ เชียงใหม่
http://www.thainews70.com/news/news-culture-sanon/view.php?topic=429
ภาพบรรยากาศที่วังบัวบานครับ
ความเห็น